Graan is een verzamelnaam voor de vruchten van eenzaadlobbige cultuurgewassen uit de familie van de grassen. Samen zijn ze wereldwijd de belangrijkste voedingsbron voor de mens. Graan wordt geteeld voor zijn eetbare bestanddelen. Het is samengesteld uit meellichaam, zemel, kiem en de wandlaag. Rijst, maïs, tarwe, gerst en rogge zijn voorbeelden van granen. Rijst en maïs hebben zoveel toepassingen dat ze een eigen componentenschema hebben gekregen. Van de verschillende granen worden diverse graanproducten gemaakt zoals bloem, brood, ontbijtgranen, couscous en pasta. Amarant, boekweit en quinoa zijn geen zaden van grassen, maar van andere planten. Het zijn dus geen granen, maar ze worden wel op dezelfde manier verwerkt tot bijvoorbeeld meel. Daarom worden ze hier ook vernoemd en gebruikt.
Basistechnieken: koken, bakken, stomen, poffen, roosteren, pureren, drogen, wellen.
Smaakcombinaties: boter, kokosnoot, saffraan, Parmezaan, champignons, ui, tomaat, kaneel, paprika, aubergine, knoflook, gember, schelpdieren, noten, bouillon, droge wijn, zout, kip, rund, vis, varken, lam, citrus.
Freekeh: groene, onrijpe tarwesoort die door het verwerkingsproces een rooksmaak heeft.
Haver: gemaakt van geknipte en geplette haverkorrels en is een volkoren graansoort.
Havermout: gedroogde, gepelde en geknipte haver.
Spelt: primitievere variant van de gewone tarwe en ook wel oer-tarwe genoemd.
Boekweit: geen echt graan maar het wordt veel vermengd met meel van andere granen.
Gort: gepelde gerst die vooral wordt gebruikt als basis voor gortepap en in watergruwel.
Parelgort: gepelde gerst die geslepen is tot een gladde ronde korrel.
Gierst: van nature glutenvrij, bevat veel koolhydraten en is een goede vervanger voor bijvoorbeeld rijst.
Voordat we aam de slag gaan met allerlei mogelijkheden van bereiden en leuke suggesties. Laten we eerst eens de bekijken waarom je er verstandig aan doet om meer granen toe te voegen aan je menu. De bovenstaande opsomming heb ik bewust gedaan om inzicht te geven wat er op de markt beschikbaar is. We komen er toch dagelijks me in contact, maar zullen het misschien niet herkennen in zijn oorspronkelijk vorm.
Zijn graanproducten gezond?
Graanproducten zijn rijk aan vezels en bevatten voldoende mineralen zoals jodium, ijzer, calcium, kalium, magnesium en zink. Daarbij bevatten graan en graanproducten eiwitten, koolhydraten en vitamines B1 B3 en B11.
Er zijn wetenschappelijk onderbouwde onderzoeken verricht welke wijzen op een gunstig effect op de gezondheid. In onderzoek naar de verbanden tussen voeding en gezondheid worden producten vaak als volkoren aangemerkt als ze voor minstens 25% uit volkorenmeel bestaan. Er is overtuigend aangetoond dat het eten van volkoren producten (90 gram per dag) verband houdt met een lager risico op bepaalde hartziekten en darmkanker. Verder hangt het eten van volkoren producten (60 gram per dag) samen met een lager risico op diabetes type 2. De veelzijdigheid van granen is bekend, maar wist je ook dat met namen de vezels een weldaad zijn voor je microbioom. Een gezonde microbioom ligt aan de basis van een vitaal bestaan. Deze link van het voedingscentrum legt het in de basis uit
gluten
Mensen met de aandoening coeliakie (glutenintolerantie) kunnen geen gluten verdragen. Gluten is een eiwit dat voorkomt in gerst, haver, rogge en tarwe. Gierst, mais, rijst en teff bevatten geen gluten.
Haver is in principe glutenvrij, maar moet volgens de wet toch als glutenbevattend worden gedeclareerd. Haver is in de praktijk namelijk vaak verontreinigd met andere, glutenbevattende, granen zoals tarwe.
Betaglucaan
Gerst en haver bevatten bètaglucaan. Dit is een type graanvezel dat een gunstig effect heeft op het verlagen van het LDL-cholesterol gehalte in het bloed. LDL-cholesterol is niet goed voor de bloedvaten.
Reactie plaatsen
Reacties